انسان کیست ؟
بسم الله الرحمن الرحیم
انسان مطلوب از نگاه امام علی (ع)
علی (ع ) نمونه ای بارز از انسانی کامل و بهره مند از سلامت نفسانی است که با قدرت اراده و ایمان، به این درجه از حیات رسید.
آن حضرت برای رسیدن انسان به مرحله مطلوب، پنجره های متعددی را بــــه روی او می گشاید، انسان را به استعدادهای گوناگونش توجه می دهد و سلامت وی را در گرو رشد هماهنگ این استعدادها معرفی می کند. حضرت عــــلی (ع) پرورش صفات نیک را منوط به استواری پایه های دانش و تفکر بشر می داند و توصیه می کند که انسانها چراغ معرفت را در درون خود بیفروزند، از نــیـروی خرد بهره بگیرند، تا در برابر تمایلات نفسانی تسلیم نشوند و با کنترل امـــــیال، عقل و علم را بر خواسته های خود غلبه دهند آن حضرت می فرمــــــایــــــــــد:
انسان مورد نظر علی (ع) مراحلی از کمالات را پشت سر گذرانده است کــــــــه مهمترین آنها شناخت و واقع بینی است این انسانها به عیوب خود توجه دارند، از محیطهای ناسالم اجتماعی رنگ نمی گیرند و با ایمان و اراده قوی از بــنــد خودخواهی رها هستند.
«راه راست را از عقل بخواه و با هوای نفس مخالفت نما تا کامیاب شوی.»
امام علی (ع) انسان را به عمق این باور می رساند که پذیرش جهان آخرت را به عنوان یک مرحله واقعی از زندگی، جزء برنامه روزانه انسان قرار می دهد تا او بداند از آنچه قبل از مرگ انجام داده، در جهان دیگر بهره مند می شود این مسئله، انسان را بسوی نیکی ها و فضیلت ها سوق می دهد.
امام علی (ع ) هنگامیکه از شاخصهای عملی سلامت انسان سخن می گوید، قبل از هر چیز، رعایت هنجارهای اجتماعی و خویشتن داری در برابر فساد و گناه را از لوازم این ارتباط می داند؛ ایجاد همبستگی و رابطه نیکو با خویشاوندان از نگاه علی (ع)، پشتوانه قوی روحی و روانی برای آدمی است درحالی که شرایط زندگی کنونی، انسان را از هدف اصلی خود دور می سازد و فقدان اخلاق انسانی، مشکل بزرگ بشریت قرن حاضر است، علی (ع) را می بینیم که موشکافانه ارزشهای معنوی چون مسئولیت پذیری، نوع دوستی، وفای به عهد، مشورت و دوستی با دیگران را در انسان بیدار می کند؛ آن حضرت محبت ورزیدن را نیمی از خردمندی ذکر می کند و مشورت را شریک شدن در عقل های دیگران می داند.
دفاع از کیان خود و نوامیس اجتماعی از نگاه علی (ع ) بیانگر طبع بلند انسان سالم اجتماعی است چنین انسانی بطور یقین از کبــر، ریــا، تفاخر و نفاق به دور است آن حضرت پندپذیری و استفاده از عبرتهای تاریخی و اجتماعی را نیز عامل مهمی برای کم کردن ضریب خـــطای رفتاری بشر می داند.
امام علی (ع) انسان رشد یافته را انسانی می داند که دارای رابطه ای سالم با خود، خدای خود و با دیگران است فردی که درپی شناخت خود است، درک صحیحی از زندگی و هدف آن پیدا می کند لذا آن حضرت از انسانها می خواهد جایگاه خود را در این جهان بشناســــــــند و ارزش و منزلت خود را از بین نبرند؛ به تعبیر حضرت علی (ع) هر که ارزش خود را نشناخت، تباه شد؛ به تعبیر دیگر، برترین معرفت از نــگاه علی (ع) شناخت آدمی از خویشتن است.